Heritage trams and buses in Wroclaw - Odbiór prac przy Fredrusiu

Odbiór prac przy Fredrusiu

W czwartek 16 grudnia 2021 r. miał miejsce odbiór prac konserwatorskich realizowanych przy zabytkowym autobusie Jelcz 272 MEX "Fredruś" z 1972/74 r. Były one prowadzone przez nasze stowarzyszenie na zlecenie Gminy Wrocław na podstawie otwartego konkursu ofert, zaś wykonawcą specjalistycznych prac na nasze zamówienie została firma Polmat Artur Matkowski. Był to kolejny etap po remoncie podwozia przeprowadzonym w 2020 r. Stało się ono wówczas samojezdne (było w stanie poruszać się w oparciu o pracę silnika). Na restaurację nadal oczekiwało nadwozie autobusu. Wymagało ono gruntownego remontu – kratownica była silnie skorodowana (na tyle, że w większości miejsc nie spełniała funkcji nośnych), oblachowanie także było skorodowane i pogięte (wymagało wymiany na większości powierzchni), całkowicie zniszczone były wyścielenia ścian, należało wymienić drewnianą podłogę wraz z wykładziną (drewno całkowicie zbutwiało), remontu wymagały fotele pasażerskie i całe stanowisko kierowcy wraz z pulpitem. Prace w 2021 r. objęły więc całościowy remont nadwozia.

Odnowienie nadwozia miało charakter kompleksowy, to znaczy polegało na rozebraniu go do szkieletu, obróbce strumieniowo ściernej (poprzez piaskowanie) konstrukcji celem usunięcia ognisk korozji oraz uzupełnieniu brakujących lub zniszczonych (skorodowanych) elementów. Oblachowanie ze względu na zaawansowaną korozję i odkształcenia należało wykonać ponownie. Udało się jedynie odzyskać charakterystyczne, obłe narożniki. Po remoncie szkieletu i odbudowie oblachowania całość zabezpieczono podkładami antykorozyjnymi, a nadwozie pomalowano lakierem według schematu malowania fabrycznego w barwach miasta Wrocławia (żółty – RAL 1021 i czerwony – RAL 3001). Następnie nadwozie posadowiono na podwoziu, zaś ostatnim krokiem było wyposażenie wnętrza pojazdu, co było zadaniem bardzo pracochłonnym. Trzeba było na rynku wtórnym pozyskać całą masę części, których w autobusie brakowało. W efekcie pojawiła się m.in. szafka za stanowiskiem kierowcy wraz z wygrodzeniem, charakterystyczna lampa do wnętrza pojazdu, a nawet kultowy zegar. Odtworzono także pulpit, który w tym momencie w pełni odpowiada oryginałowi, a także straponteny, czyli rozkładane siedzenia w przejściu, dzięki czemu autobus może przewozić dodatkowe 10 osób.

Wyjaśnienia wymaga przyjęta koncepcja remontu nadwozia. Chociaż teoretycznie możliwe było przywrócenie pierwotnego kształtu autobusu pasażerskiego z zadaszonym przedziałem pasażerskim zgodnie z projektem podstawowym autobusu Jelcz 272 MEX z 1963 r., biorąc pod uwagę historię autobusu „Fredruś” i jego wpisanie w krajobraz kulturowy Wrocławia, zdecydowano, że wskazane jest przeprowadzenie remontu, który utrzyma stan autobusu-kabrioletu z lat 80. XX w. Pomimo utrzymania stanu po przebudowie na autobus-kabriolet podczas wyposażania pojazdu, zwłaszcza w zakresie wyglądu zewnętrznego i wewnętrznego, wykorzystano rozwiązania zgodne z dokumentacją fabryczną Jelcza 272 MEX, z zastrzeżeniem, że zachowany został układ wnętrza typowy dla modelu 043.

W odbiorze wzięli udział: przedstawiciele Wydziału Partycypacji Społecznej Urzędu Miejskiego Wrocławia, czyli strony zamawiającej - Zastępca Dyrektora Wydziału Sebastian Wolszczak i Michał Maliczkiewicz z Sekcji ds. Rewitalizacji, następnie Artur Matkowski, właściciel firmy Polmat będącej wykonawcą specjalistycznych prac, a także dr inż. Zbigniew Banachowicz, rzeczoznawca motoryzacyjny, który przygotował ekspertyzę, stwierdzającą, że wszystkie prace zostały zrealizowane zgodnie ze sztuką. Ze strony KSTM-u obecni byli członkowie Zarządu: Krzysztof Kołodziejczyk i Krzysztof Wasilewski.

Zdjęcia autorstwa Izabeli Jankowskiej i Krzysztofa Kołodziejczyka przedstawiają w skrócie cały proces tegorocznego remontu.

Added: 16 grudnia 2021